- 04 Kasım 2025
- Kodlio
NASA’nın Sessiz Süpersonik Uçağı X-59 Tarihi İlk Uçuşunu Gerçekleştirdi
Havacılık tarihinde yeni bir sayfa açıldı. NASA’nın uzun süredir üzerinde çalıştığı sessiz süpersonik uçak X-59, ilk kez gökyüzüyle buluştu. Geleneksel süpersonik uçakların aksine, bu deneysel jet ses hızını aşarken kulakları sağır eden sonik patlamalar yerine neredeyse sessiz bir geçiş yapmayı hedefliyor.
28 Ekim sabahı, Kaliforniya Palmdale Bölgesel Havalimanı’ndan havalanan X-59, ABD Hava Kuvvetleri’ne bağlı Plant 42 tesisinde yapılan hazırlıkların ardından piste çıktı. Saat 10.13’te (TSİ 17.13) gerçekleşen kalkış, bölgede bulunan uçak meraklıları tarafından görüntülendi ve sosyal medyada hızla yayıldı. Görüntülerde uçağın Mojave Çölü semalarına dik bir tırmanışla yükseldiği anlar dikkat çekti. NASA, uçuş öncesinde resmi bir duyuru yapmadı. Ancak kalkışın ardından yapılan açıklamada, kurumun vekil yöneticisi Sean Duffy, deneme uçuşunu “Amerikan yaratıcılığının ve mühendisliğinin gurur verici bir örneği” olarak nitelendirdi. Duffy, “X-59, daha uzağa, daha hızlı ve şimdi daha sessiz gitme arzumuzu temsil ediyor. Bu çalışma, yalnızca havacılıkta değil, insanların uçma biçiminde de devrim yaratabilir.” ifadelerini kullandı.
Uçak, Lockheed Martin’in Skunk Works tesisinde üretildi ve ilk denemesinde tüm performans hedeflerini karşıladı. Uçuş verilerine göre X-59, Edwards Hava Üssü üzerinde bir saatten fazla süren test manevraları gerçekleştirdikten sonra güvenli bir şekilde üsse döndü. İlk uçuşun ardından jet, NASA’nın Armstrong Uçuş Araştırma Merkezi’ne taşındı. Burada yapılacak yeni testlerde, çöl boyunca yerleştirilecek hassas mikrofonlar aracılığıyla uçağın ürettiği ses dalgaları ölçülecek. Ayrıca şok dalgalarının yapısını analiz etmek için sensörlerle donatılmış diğer uçaklar da X-59’u takip edecek.
X-59’un en önemli özelliği, “sessiz süpersonik uçuş” kavramını hayata geçirmesi. 1973 yılından bu yana ABD hava sahasında ses hızını aşan uçuşlar, yerdeki insanlar üzerinde yarattığı yüksek sesli patlamalar nedeniyle yasaktı. NASA, bu yasağın yeniden değerlendirilmesini sağlayacak bilimsel verileri toplamak istiyor. Proje başarılı olursa, ticari süpersonik uçuşların yeniden başlaması ve kıtalar arası yolculuk sürelerinin yarıya inmesi gündeme gelecek. NASA, sessiz süpersonik teknolojinin sadece yolcu taşımacılığında değil, afet yardımı, acil tıbbi müdahale ve hızlı lojistik operasyonlar gibi alanlarda da büyük bir avantaj yaratabileceğini vurguluyor.
Son yıllarda özel sektör de bu alandaki çalışmalara hız verdi. 2025 başında Colorado merkezli Boom Supersonic şirketi, geliştirdiği XB-1 uçağıyla ABD anakarasında özel bir firmanın ürettiği ilk süpersonik uçuşu başarıyla tamamladı. NASA’nın X-59 projesi ise yalnızca hızın değil, sessizliğin süpersonik çağını başlatabilecek en önemli adım olarak görülüyor.
